maandag 15 oktober 2012

Mindless mindful koken: de slowcooker

De fantasie
In dit jaargetijde krijgen we allemaal weer de behoefte aan geurige stoofschotels, zelfgemaakte appelmoes, stoofpeertjes en ander comfort food zoals maaltijdsoep. Je hele huis vult zich met de zalige geuren van je zelfgemaakte maaltijd. Je krijgt al honger als je eraan denkt. Iedere kookrubriek in krant of tijdschrift besteedt er aandacht aan, waarbij verwijzingen naar oma's petroleumstel van vroeger uiteraard niet ontbreken. Dat ga ik komend weekend ook maken, denk je, zwijmelend over je  huisgemaakte, bourgondische stoofschotel.




De praktijk


Op vrijdagavond verzamel je een paar recepten, en begint enthousiast te lezen. Al snel krijg je echter van ieder recept rode vlekken in de nek en de moed zakt je in je biologische pantoffels. Je leest gruwelijke zinnen als: laat drie uur zachtjes pruttelen, waarbij je af en toe roert; week de bonen 8 uur in koud water of, nog erger: sluit het deksel hermetisch af met brooddeeg en zet de pan 6 uur in een oven van 90 graden. Van schrik neem je nog een rood wijntje en gooi je nog een blok hout in de haard. Wraakgevoelens jegens de auteur van het kookboek nemen inmiddels bijbelse proporties aan en even overweeg je het boek ook maar in de haard te gooien. Wat denkt Jamie, Nigel of Giorgio wel niet? De kinderen moeten naar hun sportclub, de boodschappen gedaan, ik moet sporten en ik wil ook nog naar die nieuwe tentoonstelling waar iedereen zo lyrisch over is.

De oplossing
Voor deze maatschappelijke onrechtvaardigheid is een oplossing: de slowcooker. Het is een pot van aardewerk die elektrisch verwarmd wordt en op een constante temperatuur blijft van, laten we zeggen, 80 graden. Het is eigenlijk de elektrische variant van oma's petroleumstel. Het grote voordeel is, dat je met een gerust hart het huis kunt verlaten, terwijl de slowcooker je stoofpeertjes gaart. Aanbranden is onmogelijk, er is geen brandgevaar en terwijl jij op het sportveld staat, vult je huis zich met heerlijke geuren. Het idee van vrijwel alle slowcooker gerechten is hetzelfde: Maak je gerecht tot het moment dat het moet gaan sudderen. Doe het gerecht dan, heet, in de slowcooker en stel de tijd in. Ga vervolgens naar je werk en geniet bij thuiskomst van je heerlijke eten, die de slowcooker ook nog eens voor je heeft warmgehouden. Hoe langer stoven hoe lekkerder is hier vrij letterlijk van toepassing want, nogmaals, er kan eigenlijk niets fout gaan. Ze kosten, afhankelijk van merk, grootte en functionaliteiten, zo'n 100 euro. Goede merken zijn Crock Pot en Russell Hobbs. Ik heb zelf al jarenlang plezier van een Russell Hobbs slowcooker, die je op de foto ziet.

De linzenstoof
Het recept van de dag wordt uiteraard in de slow cooker gemaakt. Geniet van je andere bezigheden en geniet van je huisgemaakte linzenstoof!


Herfstachtige stoofschotel met linzen en pompoen
500 gram linzen
3 uien, in halve ringen
4 teentjes knoflook, gesnipperd
1 winterwortel, in blokjes
4 stengels bleekselderij, in stukjes
1 kilo pompoen, in blokjes (schillen is niet nodig)
1 theelepel van elk: komijnzaad, koenjit, gemberpoeder, cardemom, cayennepeper, paprikapoeder
3 kruidnagelen, 3 blaadjes laurier
zout, peper
zonnebloemolie
1 bosje verse koriander of peterselie
evt. een scheut yoghurt


Bak 's ochtends de ui, knoflook, wortel en bleekselderij zachtjes een kwartiertje in de olie. Voeg dan de specerijen toe en bak die even mee. Doe de linzen in de slowcooker (die je dus niet hoeft te weken) en voeg daar de blokjes pompoen bij. Voeg het groentemengsel toe, 1 kleine eetlepel zout en zoveel kokend water dat het ruim (4 cm) onderstaat. Meng alles goed. Stel de slowcooker in voor 8 uur op hoge temperatuur (90 graden of zo). Ga dan doen waar je die dag zin in hebt. 's Avonds staat je linzensoep voor je klaar, die je alleen nog maar hoeft af te maken met een bosje gesneden koriander of peterselie en eventueel een scheut yoghurt. Check of er nog zout of peper bij moet. Ben je later thuis? Geen probleem, de slowcooker heeft de soep voor je warmgehouden. Eet smakelijk, je hebt nu alle tijd om te genieten van deze soep die uren en uren heeft gesudderd!

woensdag 10 oktober 2012

Treat treats like treats

Hoog in de top tien van onaandachtig eten staat denk ik voor velen gedachteloos snacken voor de TV. In deze bijdrage wil ik een alternatief bieden. Treat treats like treats is één van de aanbevelingen uit de lijst van Michael Pollan, waaraan ik hier al eerder aandacht besteedde . Trakteer jezelf echt, je verdient het. Neem er tijd voor en geniet ervan. Besteed ook eens net iets meer aandacht aan het bereiden van je avondtraktatie dan alleen het opentrekken van een zak. Ik geef suggesties voor een paar hapjes, die snel gemaakt zijn en waaraan zoveel te beleven is qua smaken, structuren en presentatie, dat je de TV er graag voor uitzet.


Het probleem van industriële snacks als zoutjes is, dat er vaak ontzettend veel smaakversterkers inzitten. Over het algemeen zijn dit glutamaten, waarvan mononatriumglutamaat(E621) wel de beruchtste is. Het is in de handel als Ve-Tsin. De E-nummers van de glutamaten zijn E620 tot en met E625. Ze zitten overigens ook van nature, soms in hoge doses in bijvoorbeeld vlees, tomaat, parmezaanse kaas en champignons. Ik ga hier niet in op de gezondheidseffecten van deze stoffen. Daarover is genoeg te vinden op internet.



Het gaat me hier veel meer over wat glutamaten doen met je hoofdhonger. Welnu, glutamaten zijn smaakversterkers. Ze versterken met andere woorden de natuurlijke smaak van andere ingrediënten. Smaakversterker is op zich geen vies woord. Zout, suiker en citroensap zijn bijvoorbeeld ook smaakversterkers. Ik kom nog wel eens terug op de functie van smaakversterkers. Het probleem met glutamaten is echter, dat ze je hersenen eigenlijk een seintje geven van: ik wil meer! Het wordt dan ook wel kwijlpoeder genoemd. 1 zoutje is geen zoutje, die zak moet leeg. Naast smaakoverwegingen, zou het me dan ook niet verbazen dat fabrikanten glutamaten toevoegen, om kunstmatige trek naar meer op te wekken. Maar misschien zijn ze ook niet zo evil als ik wel denk.

Een ander punt van industriële snacks is, dat de smaak is aangepast op Otto Normalverbraucher, zoals de Duitsers onze Jan Modaal noemen. Dat betekent dat er een smaak aan is gegeven, die de gemiddelde consument lekker vind. De gemiddelde consument bestaat alleen niet, en gij, individu, hebt het er toch maar mee te doen. Dan vind ik het toch veel leuker en lekkerder om een snackje te maken, wat wel helemaal bij mijn smaak past. Ik geniet er in aandacht van, omdat ik het in aandacht heb bereid, en rekening heb gehouden met structuur, kleur, geur en smaak. Welke hapjes ik lekker vind 's avonds? Hier zijn er vast twee, die overigens ook heel geschikt zijn als hapjes op een feestje.


Rode biet met haringtartaar en mierikswortel
Geniet in dit hapje van de zachte, romige structuur, het zoute van de haring, het frisse van de room en de kick van de mierikswortel. Geniet ook van het kleurenfestijn.
Hak een maatjesharing in hele kleine blokjes. Vermeng dit met een lepeltje zure room, een flinke draai zwarte peper en wat gesnipperde bieslook. Besmeer vervolgens een plakje rode biet met een klein beetje mierikswortel (of wasabi, bijna hetzelfde), leg hier je haringtartaar op en daarop nog een plakje biet.




Melbatoast met creme van gorgonzola, peer en walnoot
Geniet in dit hapje van de intense smaak van blauwe kaas, de sappigheid van de peer en het krokante van de toast en de walnoot. Let ook op wat de peer en de kaas voor elkaar doen.
Meng 50 gram verkruimelde gorgonzola (of andere blauwe kaas) met een eetlepel zure room en roer heel erg goed door en/of prak nog wat met een vork. Besmeer melbatoastjes met deze creme (niet te zuinig). Leg hierop een plakje sappige peer en garneer met een halve walnoot, die je met een beetje creme kunt "vastplakken" op de peer.

Ik kom hier snel op terug met meer hapjes.


October Unprocessed


I took the pledge: in oktober eet ik geen "processed" voedsel. Processed vertaal ik hier met industrieel bewerkt. October unprocessed is een initiatief van Eating Rules.  Dat is een geweldige blog annex community over bewust met eten omgaan. De schrijver, Andrew Wilder, is werkelijk niets te gek om dingen tot de bodem uit te zoeken. Johannes van Dam is een impressionist als je het vergelijkt met de gedetailleerde informatie die Eating Rules geeft.

Klinkt mooi toch, geen industrieel bewerkt voedsel eten?
Ja, dat klinkt mooi. Nu de praktijk. De eerste uitdaging is vast te stellen wat industrieel bewerkt precies is. Andrew Wilder heeft hiervoor de Kitchen Test beschreven:

Unprocessed food is any food that could be made by a person with reasonable skill in a home kitchen with whole-food ingredients. It does'nt mean you actually have to make it yourself, it just means that for it to be considered "unprocessed" that you could, in theory, do so. 

Alles dat gehydroliseerd, gehard of geregenereerd is valt af, evenals alle ingrediënten die een kind van tien niet kan uitspreken, en volwassenen vaak ook niet: de natriumbenzoaat- en hydroxypropylmethylcellulose-achtigen van deze wereld. Kortom: alle producten die een ingrediënt bevatten, dat ik niet in een gewone winkel kan kopen of die een machine vereisen die niet past in mijn keuken of mijn budget. Ik eet dus niets uit de Tricatel-fabrieken uit de hilarische film l'Aile ou la Cuisse, van Louis de Funes uit 1976



So far, so good. We hebben een werkbare definitie, hoewel er ongetwijfeld fanatici zijn die per se willen bewijzen dat je Pringles wel degelijk in je eigen keuken kunt maken.

Ik dacht altijd nauwelijks industrieel bewerkt voedsel te eten. Ik kook toch iedere dag zelf? Ik gebruik toch geen zakjes en pakjes? Inmiddels kan ik zeggen dat ik er behoorlijk naast zat. Een greep uit de producten die taboe zijn voor mij deze maand: alle margarine; alle brood, koek en gebak dat niet van een heel ambachtelijke bakker komt, vrijwel alle kaas; vrijwel alle chocola; vrijwel alles dat ingeblikt is; zuurkool uit een pak; heel veel houdbare vruchtensappen; heel veel theesoorten, ook vele kruidentheeën; vrijwel alle snoep, kauwgum en mints en zo kan ik nog even doorgaan.

Waarom doe ik mezelf dit aan?
Dit doe ik mezelf niet aan, dit gun ik mezelf. Ten eerste voelt het voor mij goed, als er zo min mogelijk fabriek aan mijn eten te pas komt: if it is made from plants, eat it; if it comes out of plants, don't eat it. Belangrijker nog, is dat dit project een mooie aandachtsoefening is in mindful inkopen doen en mindful koken. Ik ben deze maand volkomen aangewezen op wat de natuur biedt. De scheikundedoos blijft achter slot en grendel. Onbewerkte producten helpen me in verbinding te komen en te blijven met de aarde. Ik kan dat verschil inmiddels behoorlijk goed voelen. Dan moeten het overigens wel goed en duurzaam geproduceerde producten zijn. Bovendien geeft het me op een bepaalde manier vrijheid. Ik ben niet afhankelijk, op geen enkele manier, van de smaak van de fabrikant of zijn smaakpanels. Ik bepaal helemaal zelf hoe mijn maaltijd smaakt, wat de consistentie is en hoe de verhouding is van de verschillende ingrediënten. Ter inspiratie een heerlijk seizoensrecept voor risotto met pompoen en salie.

Risotto met pompoen en salie


Risotto met pompoen en salie
voor 4 personen
800-1000 gram pompoen
olijfolie
zeezout
versgemalen zwarte peper
1 grote gehakte ui
5 teentjes gesnipperde knoflook
350 gram arboriorijst (of andere risottorijst, carnaroli is mijn persoonlijke favoriet)
1 a 1,5 liter groentebouillon (van de Kleinste Soepfabriek bv)
2 dl witte wijn
8 blaadjes gehakte salie

Breng de bouillon aan de kook.
Snijd de pompoen in blokjes, je hoeft hem niet te schillen, wel wassen uiteraard. Besprenkel de pompoen met zout, peper en olijfolie. Rooster de pompoen een half uurtje in een oven van 180 graden. Pureer de helft van de pompoen samen met de witte wijn en houdt de rest van de blokjes apart.

Fruit de ui en knoflook zachtjes in olijfolie, niet bruin laten worden. Voeg de rijst toe, roer goed en voeg dan de salie toe, roer weer goed. Volgens de risottolegende moet je nu lepel voor lepel de bouillon gaan toevoegen, maar dat is onzin. Doe gewoon 1/2 liter of zo bij de rijst en laat dit heel zachtjes koken tot de bouillon is opgenomen. Voeg dan weer een halve liter toe. Na ongeveer 20 minuten is de rijst beetgaar en de bouillon opgenomen. Als het op het einde te droog wordt, evt nog een scheut bouillon toevoegen. Roer nu de gepureerde pompoen erdoor en daarna de blokjes pompoen. Eet er een lekkere groene salade bij. Erg lekker, niet moeilijk en helemaal zonder fabrieksproducten!

vrijdag 5 oktober 2012

Bowl-a-Granola; nog een hartverwarmend ontbijt


Margaret in haar shop Bowl-A-Granola

Ik was, voor mijn werk, ooit in Tampa/st.Petersburg, Fla. Om de hoek van mijn hotel zat de Granola bar van Margaret Giudicessi. Ik liep er op de eerste dag van mijn verblijf binnen, en heb sindsdien het overvloedige ontbijtbuffet van mijn hotel gelaten voor wat het is. Wat een fantastische granola, in zo'n 15 variëteiten, gemaakt on the premises. Het werd iedere dag vers bereid uit biologische ingrediënten en je kon er naar keuze fruit, melk, yoghurt en zo bij krijgen. Het belangrijkste ingrediënt was echter wel de liefde en aandacht, die Margaret in haar Granola stopte. Ze kon zo 5 minuten voor de glazen ovendeur staan kijken wat er allemaal met haar nootjes, haver, rozijnen en honing in de oven gebeurde. Margaret is een born natural als het om mindfulness gaat en dat proefde ik terug in haar granola. Helaas bestaat haar shop denk ik niet meer, de website is in ieder geval niet meer bereikbaar. Ondersteun met je aankopen dit soort kleine, door liefde, aandacht en passie gedreven ondernemingen in je eigen woonplaats: de ondernemer verdient het, de producten verdienen het en vooral: jijzelf verdient het!

Granola: een ideaal object voor je aandacht
Sinds deze vroege ochtendbezoekjes aan Bowl-A-Granola daar in Florida is granola misschien wel mijn favoriete Amerikaanse product. Het is een wonder van geuren, texturen, kleuren en smaken, en in je mond maakt het ook nog eens de meest prachtige geluiden. Granola werkt echt op alle zintuigen, zowel tijdens het maken als het eten. Ga eens bewust met je aandacht naar de verschillende zintuigen als je granola maakt of eet. Het is echt een ideaal gerecht om mindfulness op je zintuigen mee te oefenen. Wat voel je, als je de granen en noten met de hand mengt? Wat ruik je na 5 minuten in de oven? En na 20 minuten? Kun je ruiken of het klaar is? Of moet je daarvoor kijken? Wat is voor jou goudbruin? Is het knapperig, is het chewy? Hoe voel ik me als ik een kommetje vul. Hoe voel ik me na dat kommetje? Er zijn zoveel dingen om met je aandacht naar toe te gaan. 
Potten met heerlijke, zelfgemaakte granola


Het leuke is, dat het heel makkelijk zelf te maken is. Dat is ontzettend leuk en bevredigend werk, waar je veel eer van zult hebben. Ik geef hieronder een heerlijk recept, wat een behoorlijke bak granola oplevert. Je kunt het, in een luchtdichte bus, goed bewaren, dus het loont de moeite om een grote hoeveelheid te maken. Een uitdagende aandachtsoefening is vervolgens, er niet telkens een handje van te nemen. De aanblik van de pot kan vrij heftige ooghonger oproepen. 


Hoe ga ik te werk?
Zo komt het net uit de oven
Ik neem een pond muesli, waarin verschillende soorten granen zitten, en weinig of geen noten en rozijnen. Daaraan voeg ik 2 ons gemengde noten toe. In ieder geval gepelde amandelen, maar zeker ook hazelnoten. Dat is de granen/notenmix. Nu kun je gaan bepalen wat je er nog meer bij wilt doen: extra rozijnen? Gedroogd rood fruit? Dadels? Gedroogde pruim? Zolang het maar gedroogd fruit is, kan eigenlijk alles. Ik hou zelf van niet al te veel poespas, en houd mijn granola vrij basaal. Het fruit kun je altijd nog later toevoegen. Week de gedroogde vruchten wel even (kwartiertje of zo) in heet water of, beter nog, Earl Grey thee. Meng vervolgens 200 ml honing met 75 ml. ahornsiroop (maple syrup). Hier kun je wat kaneel of nootmuskaat aan toevoegen. Alleen honing gaat ook prima trouwens, neem dan 275ml. Voeg hier drie eetlepels zonnebloemolie aan toe, en verwarm dit geheel kort om het wat vloeibaarder te maken. Meng dit met het granenmengsel en spreid het uit op een bakplaat (met bakpapier). Zet dit een klein half uur in een voorverwarmde oven van 180 graden, totdat het mooi goudbruin en krokant is. Laat het afkoelen, terwijl je af en toe even omschept. Je basisgranola is nu klaar. Bewaar het in luchtdichte bussen. Het blijft weken goed. 

Hoe genieten we hiervan?
Hiervan genieten we in aandacht. Het is immers het prachtige resultaat van veel goeds dat de aarde ons biedt, gecombineerd met ons toegewijde werk tijdens de bereiding. Ik vind het erg lekker met vers fruit en/of yoghurt. Het krokante van de granola biedt een mooi samenspel met zachte vruchten als peer, pruim en banaan. Het zoete van de granola brengt het zure van de yoghurt in balans. Een heerlijke tropische variant is met kokos en mango. Geniet ervan, en dat is geen gratuite afsluiting. Geniet ervan!

Zo is het ook een elegant toetje trouwens


donderdag 4 oktober 2012

Mijn overgrootmoeder als gids: aandachtig boodschappen doen



Als het om koken en eten gaat, hou ik niet erg van regels en geboden, ook niet als het om andere dingen gaat trouwens. Met gezonde weerzin begon ik zo'n twee jaar geleden dan ook aan het boek Een pleidooi voor echt heten van Michael Pollan. Die weerzin liet ik bij het lezen snel varen. Pollan geeft een lijst tips en regels die helpen om bewuster met eten om te gaan, bij het boodschappen doen, het koken en het eten zelf. De lijst is hier te vinden. Ik wil er de komende tijd hier een aantal delen, omdat een aantal ervan volgens mij goede oefeningen zijn in aandacht voor koken en eten. Probeer dit niet als heilige geboden te lezen, maar veel meer als inspiratiebron bij je eigen avonturen in de winkel, achter je fornuis en aan tafel.

Regel 2: Zou je overgrootmoeder dit als eten herkennen?
Ga eens met je aandacht naar je overgrootmoeder. Kun je contact met haar maken? Probeer je haar voor te stellen bij het inkopen doen. Hoe zou zij door een supermarkt anno nu lopen? Wat zou ze herkennen? Zou ze het een prettige omgeving vinden? En vooral: wat zou ze kopen voor de avondmaaltijd? Zou het bijvoorbeeld een diepvriespizza worden, een wereldmaaltijdkit tegen Knorrende honger (zelf toevoegen: kipfilet en een half paprikaatje), of zou ze toch een zak aardappelen, veel groente en misschien een stukje spek of vlees kopen? Probeer alleen die dingen te kopen, die je overgrootmoeder ook zou herkennen als eten.

Ik vind dit een leuke oefening om te doen. Als ik werkelijk met mijn aandacht naar alles ga wat de supermarkt te bieden heeft, dan kan ik een schaterlach niet onderdrukken. Gemak dient de mens is soms een mooi uitgangspunt, maar het heeft ook geleid tot schappen vol sauszakjes ("variatietip: voeg een klontje échte boter toe") en dozen met bladerdeegplakjes en banketbakkersroompoeder (oma zou het woord niet eens herkennen), om thuis die authentieke (ambachtelijke!), zelfgemaakte tompoezen mee op tafel te zetten.

Een voordeel van deze oefening is, dat ik hele gangpaden kan overslaan. Mijn overgrootmoeder leidt me als gids naar de groente-afdeling, de verse vlees-, vis- en kaasafdeling, de afdeling droogwaren en soms langs het kruidenrek. Ik ben in een oogwenk klaar met mijn boodschappen, en hou zo meer tijd over voor de bereiding van mijn maaltijd. 

Ter inspiratie een  recept, dat opoe zeker zou herkennen, al heb ik er een eigen draai aan gegeven:

Langzaam gestoofde rode kool met appel en specerijen
genoeg voor een heleboel eters, of vries het in
1 rode kool
3 of 4 flinke, frisse, niet moeskokende appels
een halve tot een hele fles rode wijn
een flinke scheut port
2  uien
4 laurierbladeren
6 kruidnagelen
2 stokjes kaneel
evt. Maizena
zout, peper, rode wijnazijn, suiker

Snijd de rode kool zo dun als je kunt. Daar bestonden in grootmoeders tijd speciale koolmessen voor, kijk eens op een rommelmarkt of zo. Doe de kool in een kom, samen met de in hapklare blokjes gesneden appels en de gesnipperde ui. Voeg de specerijen toe en voeg zoveel rode wijn, toe, dat het ongeveer 3/4 onder staat. Voeg ook de scheut port toe. Laat dit een uurtje of 4 marineren.Tussendoor 1 keer goed omscheppen.  Doe het geheel in een pan met wat zout en flink peper en laat het op laag vuur, met deksel gaar worden. Hoe gaar? proef, en proef nog eens. Welke structuur vind je lekker? Hou als globale richttijd een uurtje stoven aan. Haal de kool uit het vocht, verwijder de specerijen, en laat het vocht wat inkoken en bind eventueel met een theelepeltje maizena. Doe de kool terug bij het vocht, roer goed om en laat nog even goed doorwarmen. Proef vervolgens of de smaak je bevalt. Corrigeer eventueel de smaak met azijn (als het je te zoet is), of wat suiker (als het je te zuur is). Eventueel nog wat zout en peper toevoegen en laat het grote genieten maar beginnen!



woensdag 3 oktober 2012

Hospice het Veerhuis: aandachtig koken voor terminaal zieken

Sinds enkele jaren kook ik zo'n drie keer in de week  voor de bewoners van Hospice het Veerhuis in Amsterdam. Het is een bijna thuis-huis voor terminaal zieke mensen, die veelal (maar niet altijd) kanker hebben. De bewoners, van vrij jong tot stokoud, van alle rangen, standen en gezindten, zijn bezig aan de allerlaatste fase van hun leven.



Het werk geeft me ontzettend veel voldoening. Als ik binnenkom, is het alsof ik een microkosmos van aandacht en liefde binnenstap. Er hangt een hele huiselijke sfeer en het lijkt in geen enkel opzicht op een ziekenhuis of verpleeghuis. Er zijn vier bewonerskamers. Het eten is voor de bewoners vaak erg belangrijk. Aangezien ze terminaal zijn, mogen ze in principe alles eten, want voor hun gezondheid hoeven ze niets meer te laten.

Ik merk, dat ik in het hospice met extra aandacht kook. De bewoners verdienen dat vind ik, gezien hun situatie. Bovendien moet ik vaak rekening houden met verstopping als gevolg van morfine, slikproblemen en ook smaakverandering. Dat is een heel bekend fenomeen bij terminaal zieke mensen. Smaak verandert vaak drastisch, soms zelfs een aantal keren binnen een dag. De kunst voor mij is, om aan al deze wensen en voorwaarden tegemoet te komen en iedere dag toch een feestmaal op tafel te zetten. Ik heb een aantal tips mbt koken voor zieken, die ik hier graag deel.

1. Schep kleine porties op
Een groot bord eten staat zieken vaak onmiddellijk tegen. Je kunt beter nog een tweede keer opscheppen.

2. Visueel aantrekkelijke presentatie
Het oog wil ook wat. Eten is een samenspel van alle zintuigen. Een kleurrijk, mooi opgemaakt bord eet veel prettiger dan een onbestemde kwak voer.

3. Geen krokante dingen verwerken
Kroepoek, noten e.d. zijn vaak geen goed idee. het risico van verslikken is gewoon te groot. Je kunt deze items er wel los bijgeven, zodat de zieke zelf kan inschatten of hij ervan kan eten of niet.

4. Zorg ervoor dat de maaltijd te pureren is.
Vooral bij slikproblemen is dit belangrijk. Zelfs een heel zacht stukje vis kan al te veel gevraagd zijn voor de slokdarm van een zieke.

5. Varieer in smaken, temperaturen en texturen
Stevig, luchtig, warm, koud, zoet, zuur, zout, vloeibaar, papachtig...de lijst is lang. Laat je creativiteit stromen. Iets verkoelends in de mond als toetje wordt vaak zeer gewaardeerd.

6. wees voorzichtig met zout en peper
Zout en peper kun je er wel instoppen, maar niet meer uithalen. Je kunt beter zout en peper naast het bord zetten, zodat de zieke naar eigen smaak kan bijkruiden.

7. ZET JE EGO OPZIJ
Misschien wel de belangrijkste: de smaak en trek van een zieke kan per uur verschillen. Heb je 's middags afgesproken om lekkere champignonsoep te maken, dan kan hij of zij daar 's avonds ineens van gruwen, hoe lekker de soep volgens jou ook is. Je kookt voor een behoeftige medemens, en niet om complimenten in ontvangst te nemen.

Over dit onderwerp zal ik binnenkort nog wel eens schrijven.

Bekijk hier een korte trailer van een documentaire die over het Veerhuis is gemaakt:


Hartverwarmend ontbijt

Nu de dagen weer korter en kouder worden, krijg ik meer behoefte aan een warm ontbijt. Nadat ik ben opgestaan, doe ik meditatie en sport (ja, ik sta vroeg op). Over het algemeen bruis ik dan van de energie en verlang ik naar een lekker en gezond ontbijt als volgende hoogtepunt van de net begonnen dag.  's Ochtends merk ik steeds meer dat ik behoefte heb aan fruit, koolhydraten in de vorm van granen, en vocht. Mijn favoriete ontbijt is momenteel havermoutpap met gedroogd fruit (tutti frutti bijvoorbeeld) en wat vers fruit.

Hoe ga ik te werk?
Ik week 's avonds voor het slapen gaan een schaaltje tutti frutti(80 gram)  in weinig kokend water (het moet echt net onderstaan) en een (gebruikt) zakje Earl Grey thee. Verder week ik 5 eetlepels havermout in  3 deciliter melk en zet dat in de koelkast. De volgende ochtend hoef ik dan alleen nog maar even de tutti frutti te snijden, bij de havermout te doen en dit op te warmen. Mijn heerlijke, warme ontbijt is op deze manier klaar in nog geen tien minuten, de tijd die de thee nodig heeft om te koken en te trekken.

Geniet in aandacht
Ik vind het lekker om wat verse pruimen of een appel (fris, bv Jonagold) in stukjes mee te laten warmen. Als je dat doet, let dan eens op hoe de appel of de pruim niet alleen van structuur, maar ook van smaak verandert. Je zult merken dat het zuur meer naar de achtergrond verdwijnt en het zoet meer naar voren komt. Een klein snufje zout in de pap vind ik lekker. Ik doe het geheel in een kom, die zo ook mijn handen heerlijk verwarmt. Ik ga zitten en geniet in alle rust van mijn heerlijke, zelfgemaakte, gezonde powerontbijt. Zonder computer, krant,  tv of radio. Alleen ik met mijn kommetje eten. Het leuke van aandachtig eten op de vroege morgen is ook, dat je smaakpapillen 's ochtends het beste werken. Het is niet voor niets, dat professionele wijnproeverijen ook vaak 's ochtends worden gehouden. Neem een hapje, laat het door je mond gaan, kauw erop en registreer wat er gebeurt. Hoe is de temperatuur? Hoe is de structuur? Hoe zijn de basissmaken (zoet, zuur, zout, bitter), welk fruit uit mijn tutti frutti proef ik nu? Misschien kun je via je eten zelfs contact maken met de natuur, die uiteindelijk al dit heerlijks heeft voortgebracht.

Milieu en gezondheid
Dit ontbijt is in alle opzichten hartverwarmend. Het is ontzettend lekker, gezond en de ecologische voetafdruk is heel klein, zeker als je Nederlands, biologisch fruit gebruikt. Het levert veel koolhydraten, veel voedingsvezels, een gebalanceerde hoeveelheid eiwitten en vitaminen en vrijwel geen vet. Dat zijn goede eigenschappen voor een ontbijt.  Het ontbijt zoals ik het net beschreef levert 528Kcal. Veganistisch wordt het, als je sojamelk gebruikt in plaats van gewone melk. Ik vind sojamelk een straf, maar mocht je het gebruiken, neem dan een nog wat zuurdere appel, aangezien sojamelk vrij zoet is. Of voeg een kneepje citroensap toe. In dit geval is het snufje zout echt belangrijk voor een betere smaak.

Neem de tijd, je verdient het
Mijn ervaring is dat het de moeite waard is om de tijd te nemen voor je ontbijt. Ik gun mezelf die tijd. Het is meteen een cadeautje op de vroege morgen. Ik trek denk ik zo'n twintig minuten uit voor het genieten van mijn havermout al heb ik er natuurlijk geen stopwatch bij. Dat zijn twintig uitstekend bestede minuten. Experimenteer eens wat met je eigen hartverwarmende ontbijt.  Voor je het weet, is ontbijten in aandacht een prettige verslaving geworden. Laat de dag maar komen

UPDATE 6 OKTOBER 2012: Ik vond net een prachtig overzichtsartikel over voedingswaarde en verschillende varianten van havermout in eating rules, één van mijn favoriete blogs  Aanrader!


dinsdag 2 oktober 2012

De aftrap

Ja, en wat schrijf je dan, zo in je eerste blog. Ik heb ervoor gekozen om geen uitgebreide introductie van mezelf te geven. Jullie leren me door deze blog vanzelf beter kennen, hoop ik. Wel wil ik hier met wat associaties vertellen wat ik met deze blog wil delen.

Ik ben een goede kok, en weet veel over eten en drinken in veel culturen. De laatste tijd ben ik veel gaan mediteren en probeer ik aandacht (mindfulness) te schenken aan alles wat ik doe.
Eten en drinken behoren volgens mij tot de belangrijkste activiteiten om in aandacht te doen. Met aandacht koken is erg leuk, klusjes als uien pellen, bonen doppen en de afwas doen blijken ineens niet meer vervelend te zijn, maar een bron van vreugde. Je creatie vervolgens in aandacht eten is misschien nog wel een grotere bron van vreugde. Een perfect gestoofd stukje venkel bijvoorbeeld is ineens geen stukje groente meer, maar een wonder van geur, sappigheid, smaak en mondgevoel. Het stukje venkel legt verbinding tussen jezelf en alles dat heeft geholpen de venkel tot venkel te maken: de natuur, de boer, de regen, de zon, de aarde, noem maar op.



Ik wil in deze blog mijn ervaringen met mindful koken en eten delen. Ik stel mij zo voor, dat ik aandacht besteed aan seizoensproducten, producten die gratis in de natuur te oogsten zijn en producten waar, om welke reden dan ook, mijn aandacht naar toe ging. Verder wil ik hier graag tips geven over voeding die werkelijk voedt, en ook nog eens echt heel erg lekker is. De nadruk zal liggen op de vegetarische keuken. Ik eet af en toe wel vis, maar geen andere dieren, dus daarover heb ik niks actueels te delen.


In aandacht koken en eten is voor mij iets heel concreets. De connectie met de aarde is bij koken heel belangrijk voor me en ik zal dan ook proberen te vermijden dat ik naar zweverige hoogten opstijg. Heel belangrijk is ook het resultaat: gewoon heel erg lekker eten, dat je jezelf gunt. Eten moet naar mijn mening nooit gezondheidscorvee of alleen een spirituele oefening zijn. De maaltijd is een ideaal moment van de dag om te genieten, alleen, of met je geliefde, familie of vrienden. In stilte, of met een goed gesprek. Grote inspirator voor mij is de Vietnamese zenleraar Thich Nhat Hanh, die ook heeft gepubliceerd over mindful eten. Met deze blog hoop ik ook een klein beetje bij te dragen aan het verspreiden van zijn gedachtegoed. Op culinair gebied zie ik een chef als www.alain-passard.com als een groot voorbeeld, al zou ik zijn messen nog niet mogen schoonmaken. Passard is een driesterren chef die groenten en fruit als passie en uitgangspunt voor al zijn gerechten heeft. Hij kookt niet volledig vegetarisch, maar toch wel overwegend. Opvallend is de grote aandacht en liefde die hij heeft voor zijn groenten, die hij zelf kweekt. Ter inspiratie een kort filmpje, waarin Passard een Salade Printaniere maakt. Een ogenschijnlijk heel simpel gerechtje, dat met zijn aandacht en kunde een waar meesterwerk wordt. Het filmpje is helaas wel in het Frans. Veel plezier bij het lezen en volgen van mijn blog.